کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا شامگاه دوشنبه ۱۳ فروردین (یکم آوریل) گزارش ابتدایی تحقیقات این کمیته در مورد خروج آمریکا از افغانستان را منتشر کرد. این گزارش که برگرفته از مصاحبه‌های متعدد با مقام‌های وزارت خارجه آمریکا و مسئولان برنامه خروج از افغانستان است، نشان می‌دهد که هیچ یک از دلایلی که بایدن برای توجیه خروج آمریکا از افغانستان برشمرده، با واقعیت موجود در منطقه همخوانی نداشته و نتیجه این تصمیم شکل‌گیری تهدیدی جدید برای امنیت آمریکا بوده است.

بایدن در سخنرانی‌هایش قبل و بعد از خروج از افغانستان گفته بود که هدف آمریکا از حضور در افغانستان سرکوب القاعده بوده که اکنون محقق شده است و ارتش افغانستان بدون حضور نظامیان ناتو و آمریکا هم قادر است دولت را حفظ و با تروریسم مقابله کند؛ اما هر دو دلیل در مصاحبه‌های مقام‌های آمریکایی به چالش کشیده شده‌اند.

ژنرال‌های آمریکایی از جمله ژنرال مارک میلی و ژنرال فرانک مک‌کنزی در نشست کمیته روابط خارجی گفته‌اند که به بایدن توصیه کرده بودند به منظور پشتیبانی و مشاوره‌دهی به ارتش افغانستان حداقل دو هزار و ۵۰۰ نیروی آمریکایی را در این کشور نگه دارد تا ماموریت ضدتروریسم را مدیریت کنند زیرا این ژنرال‌ها معتقد بودند که نیروهای افغان بدون حضور ناتو، توان مقابله با طالبان را ندارند و زمینه رشد و از سرگیری فعالیت‌های گروه‌های تروریستی در این کشور خیلی زود دوباره فراهم خواهد شد.

ژنرال مک‌کنزی، فرمانده پیشین فرماندهی مرکزی ایالات متحده (سنتکام)، اکتبر ۲۰۲۱ در کمیته شهادت داد: «نگرانی من این بود که اگر به طور کامل از افغانستان خارج شویم، ارتش و دولت افغانستان سقوط کند.» ژنرال مارک میلی، رئیس پیشین ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا، نیز با تایید این نگرانی ژنرال مک‌کنزی، به کمیته گفت: «ارزیابی من در پاییز ۲۰۲۰ [یک سال پیش از سقوط دولت افغانستان] این بود که ما نیاز داریم دو هزار و ۵۰۰  نیرو را در افغانستان حفظ کنیم.»

این دو ژنرال بازنشسته آمریکایی ۱۹ مارس نیز در نشست «ارزیابی ژنرال‌های آمریکا از خروج دولت بایدن از افغانستان» کمیته روابط خارجی مجلس حضور یافتند و گفتند که علاوه بر پافشاری دولت بایدن به خروج کامل از افغانستان، وزارت خارجه هم نتوانست برای تخلیه غیرنظامیان از این کشور برنامه‌ریزی مناسبی داشته باشد و «تسلط طالبان بر افغانستان را تسریع کرد».

کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا در این گزارش نوشت که نقض برخی شرایط درج‌شده در توافقنامه صلح دوحه میان آمریکا و طالبان نیز می‌توانست مانع خروج کامل آمریکا از افغانستان شود اما بایدن به آن‌ها توجهی نکرد. در این گزارش تصریح شده که شرایط مندرج در توافقنامه دوحه به‌ویژه »قطع رابطه طالبان با گروه‌های تروریستی از جمله القاعده» عملی نشد؛ زیرا القاعده از پنج ماه پیش از خروج آمریکا از افغانستان، در مناطق تحت‌سلطه طالبان آزادانه فعالیت می‌کرد و بنابراین آمریکا به خروج از افغانستان ملزم نبود.»

 این در حالی است که بایدن پیش از این گفته بود توافق صلح دوحه میان دولت ترامپ و طالبان امضا شد و بر اساس آن آمریکا ناگزیر بود از افغانستان خارج شود اما کمیته در ادامه خاطرنشان می‌کند که بایدن بعدا در یک سخنرانی اعتراف کرد که «حتی بدون امضای توافق دوحه نیز نیروهای آمریکایی را از افغانستان خارج می‌کرد»، در حالی که مقام‌‌های دولت بایدن به کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان گفتند که در مورد ضعف‌‌های ارتش افغانستان برای دفاع از آن کشور به بایدن هشدار داده و خواستار خروج مشروط از این کشور شده بودند، اما بایدن استدلال کرده بود که ادامه حضور در افغانستان مستلزم استقرار ده‌ها هزار نیروی آمریکایی است. آن هم در حالی که براورد نظامیان آمریکایی همان‌طور که در بالا ذکر شد، این نبود و به دو هزار و ۵۰۰ نفر محدود می‌شد.

کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا علاوه بر گزارش شهادت ژنرال‌ها و مقام‌های ارشد امنیتی دولت بایدن که در نشست‌های کمیته شرکت کردند، رونوشت برخی مصاحبه‌ها از جمله مصاحبه با راس ویلسون، سفیر آمریکا در کابل در زمان خروج آمریکا از افغانستان، و سام آرونسون، افسر خدمات خارجی وزارت خارجه، را که در زمان تخلیه افغانستان به عنوان داوطلب در بخش کنسولی خدمت می‌کرد، منتشر کرد.

این کمیته بر اساس یافته‌هایش از مصاحبه‌ها، نوشت که دولت بایدن با وجود خطرات امنیتی و شدیدی که جان نیروهای ویژه ارتش افغانستان را تهدید می‌کرد، هیچ تلاشی برای اولویت دادن به انتقال آن‌ها انجام نداد و آنان مجبور شدند به کشورهای همسایه همچون ایران و پاکستان پناه ببرند.

دولت بایدن در دو سال و هفت ماه گذشته بارها به دلیل کم‌کاری در تخلیه همکاران افغان ایالات متحده از افغانستان هدف انتقاد سازمان‌های حقوق بشری و حتی مقام‌های رسمی این کشور قرار گرفته و حالا گزارش کمیته روابط خارجی هم نشان می‌دهد که حکومت بایدن هر نوع هشدار امنیتی برای همکاران افغان دولت آمریکا را نادیده گرفته است.

در این گزارش آمده است که در جریان تخلیه آشفته افغانستان، برای رسیدگی به پرونده بیش از ۱۰۰ هزار نفر که خواستار خروج از افغانستان بودند، تنها ۳۶ افسر کنسولی در حال کار بودند که بی‌تردید قادر نبودند به همه پرونده‌ها رسیدگی کنند و در جریان تخلیه از افغانستان، یک هزار و ۴۵۰ کودک هم بدون والدینشان به آمریکا منتقل شده‌اند که تلاش‌ها برای یافتن و انتقال خانواده‌های آن‌ها به آمریکا هنوز هم ادامه دارد.

کمیته روابط خارجی آمریکا در ادامه، دولت بایدن را به گمراه کردن افکار عمومی در مورد وضعیت خروج از افغانستان متهم کرد و «اظهارات خوش‌بینانه» مقام‌های دولت بایدن را با «واقعیت آشفته در افغانستان» ناسازگار توصیف کرد.

این کمیته دولت بایدن را به دلیل خروج آشفته از افغانستان به پایین آوردن اعتبار آمریکا در جهان متهم کرد و گفت که با این تصمیم، اکنون آمریکا دیگر مانند گذشته امنیت ندارد؛ ادعایی که زمانی مطرح شده که حملات فرامرزی ماه‌های اخیر داعش خراسان که رهبران آن در افغانستان مستقرند، نگرانی‌ها از افزایش تهدیدهای تروریستی بین‌المللی را افزایش داده است.